Καμπανία - Αρδένες

(Campagne-Ardenne). Διοικητικό διαμέρισμα της βορειοανατολικής Γαλλίας (25.606 τ. χλμ., 1.342.363 κάτ. το 2000) με πρωτεύουσα το Σαλόν-αν-Σαμπάν (46.700 κάτ. το 2003· παλαιότερα ονομαζόταν Σαλόν-σιρ-Μαρν). Συνορεύει στα ΒΑ με το Βέλγιο, στα Α με τη Λορένη, στα Δ με την Πικαρδία και την Ιλ ντε Φρανς και στα Ν με τη Βουργουνδία. Περιλαμβάνει τους νομούς Αρδενών, Ομπ, Μάρνης και Άνω Μάρνης. Στα ανατολικά κράσπεδα της λεκάνης του Παρισιού εκτείνεται μια πεδιάδα κατά το μεγαλύτερο μέρος αργιλώδης, πάνω στην οποία υψώνονται ασβεστολιθικοί λόφοι, κατάλληλοι για την καλλιέργεια αμπελιών. Πράγματι, αυτή είναι η κυριότερη πλουτοπαραγωγική πηγή της περιοχής, γνωστής για το περίφημο κρασί της, τη σαμπάνια (καμπανίτης), η οποία έχει πάρει την ονομασία της περιοχής. Η Κ.-Α. διαρρέεται από τον Σηκουάνα και τους παραποτάμους του, ανάμεσα στους οποίους είναι ο Μάρνης και ο Εν, στο βουνό και στην κοιλάδα του Παρισιού αντίστοιχα. Στην περιοχή διακρίνονται δύο ζώνες. Προς τα Δ βρίσκεται η λεγόμενη ξηρή Καμπανία, άγονη, με φτωχό έδαφος, που άλλοτε χρησίμευε αποκλειστικά για την εκτροφή προβάτων, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη βιομηχανίας εριουργίας· σήμερα έχει αξιοποιηθεί γεωργικά και καλλιεργούνται δημητριακά και ζαχαρότευτλα, χάρη στην ευρεία χρήση μηχανικής καλλιέργειας. Το ανατολικό τμήμα καταλαμβάνει η υγρή Καμπανία, πλούσια σε δάση και βοσκότοπους, με ανεπτυγμένη κτηνοτροφία, προπάντων βοοειδών και χοίρων. Διάφορες άλλες βιομηχανίες (τροφίμων, χημικών προϊόντων, μηχανημάτων, χαλυβουργίας κλπ.) εδρεύουν στις κυριότερες πόλεις, που βρίσκονται κυρίως κατά μήκος του ποταμού Μάρνη. Εκτός από τη Ρενς, σημαντικές πόλεις της Κ.-Α. είναι η πρωτεύουσα του διαμερίσματος, Σαλόν-αν-Σαμπάν και η Τρουά. Οι δύο τελευταίες κατοικούνται από την αρχαιότητα και κατά τον Μεσαίωνα ήταν σπουδαία βιομηχανικά και εμπορικά κέντρα, όπως μαρτυρούν και τα επιβλητικά μνημεία τους. Η Σαλόν-αν-Σαμπάν, η αρχαία ρωμαϊκή CatalaunumDurocatalaunum, πρωτεύουσα του νομού Μάρνη, είναι σημαντικός οδικός και σιδηροδρομικός κόμβος, έδρα βιομηχανιών τροφίμων, μηχανημάτων και υφαντουργίας, με περίφημα θρησκευτικά οικοδομήματα, όπως ο ναός της Παναγίας (Notre-Dame-en-Vaux), ρομανικού ρυθμού, και ο γοτθικός καθεδρικός ναός του Αγίου Στεφάνου. Κοντά στην πόλη, στη ζώνη που παλαιότερα ονομαζόταν Καταλαυνικά πεδία, ο Αττίλας, βασιλιάς των Ούννων, ηττήθηκε από τον Ρωμαίο στρατηγό Αέτιο σε μια αποφασιστική μάχη για τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η Τρουά, η ρωμαϊκή Augustobona, που βρίσκεται στον Σηκουάνα, πρωτεύουσα του νομού Ομπ, είναι σημαντικό εμπορικό και βιομηχανικό (υφαντουργία) κέντρο, καθώς και μεγάλο κέντρο καλών τεχνών. Επίσης διαθέτει πολλά μνημεία, μεταξύ των οποίων ο καθεδρικός ναός του Αγίου Πέτρου (13ος-16ος αι.), ένα από τα τελειότερα δείγματα γοτθικής αρχιτεκτονικής. Από τις άλλες πόλεις της Κ.-Α. κυριότερες είναι η Σαρλβίλ-Μεζιέ, πρωτεύουσα του νομού Αρδενών, σημαντικό βιομηχανικό κέντρο στον ποταμό Μόσα, η Λανγκρ, ρωμαϊκό φρούριο με την ονομασία Andematunum, πατρίδα του περίφημου εγκυκλοπαιδιστή Ντενί Ντιντερό, στην κοιλάδα του Μάρνη, η Επερνέ με φημισμένη βιομηχανία κρασιών, η Σεν-Ντιζιέ με βιομηχανίες χαλυβουργίας και μηχανών, και η Σομόν, με βιομηχανίες χημικών προϊόντων και βυρσοδεψίας. Ιστορία. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους η Καμπανία είχε χωριστεί σε δύο επαρχίες, στη Βελγική και στη Λουγδουνική (Λιόν), ενώ όλη η περιοχή έμεινε για μεγάλο διάστημα διαιρεμένη ανάμεσα σε δύο πόλους έλξης, την Τρουά και τη Ρενς: η πρώτη ήταν έδρα κοσμικής κυβέρνησης, ενώ η δεύτερη υπαγόταν στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία των αρχιεπισκόπων. Οι τελευταίοι αυτοί, ισχυροί λόγω των πολλών προνομίων τους και της υποστήριξης του στέμματος, αντιτάχθηκαν για αρκετούς αιώνες και με επιτυχία στις απόπειρες ενοποίησης των κόμητων της Τρουά. Τελικά το 1020 η κομητεία περιήλθε στον Εντ (Όδωνα) της Μπλουά, περίφημο τυχοδιώκτη, ο οποίος είχε βλέψεις και για τον αυτοκρατορικό θρόνο. Με αυτόν ξεκίνησε η δυναστεία που συνένωσε την περιοχή, η οποία έφτασε σε μεγάλη ακμή προπάντων επί Θευδεβάλδου Δ’, του αποκαλούμενου Chansonnier (τραγουδιστή). Ο πλούτος της περιοχής οφείλεται, κατά μεγάλο μέρος, στην αναδιοργάνωση και στην ώθηση που οι κόμητες της Μπλουά έδωσαν στα περίφημα τοπικά πανηγύρια, όπου συνέρεαν περιοδικά στα μεγαλύτερα κέντρα (Λανί, Μπαρ-σιρ-Ομπ, Προβέν, Τρουά) πλήθη εμπόρων, κυρίως Φλαμανδών και Ιταλών, αλλά και από τη Λορένη, τη Γερμανία και την Ισπανία. Έτσι τα κέντρα αυτά έπαιξαν, από τα μέσα του 14ου αι., οικονομικό και εμπορικό ρόλο πανευρωπαϊκής σημασίας. Η παρακμή των εμποροπανηγύρεων της Καμπανίας συμπίπτει, σε γενικές γραμμές, με την εξασθένηση της δυναστείας: με τον θάνατο του Ερρίκου Γ’ της Μπλουά, του επιλεγόμενου Παχύ, η κόρη του Ιωάννα παντρεύτηκε τον μετέπειτα Φίλιππο τον Ωραίο και όταν ο τελευταίος ανέβηκε στον θρόνο της Γαλλίας (1282), η κομητεία ενσωματώθηκε στις βασιλικές κτήσεις. Ο περίφημος γοτθικός καθεδρικός ναός της Τρουά, μιας από τις μεγαλύτερες πόλεις της γαλλικής Καμπανίας. Η περιοχή της γαλλικής Καμπανίας, μία πεδινή έκταση στην οποία υψώνονται ασβεστολιθικοί λόφοι, είναι κατάλληλη για αμπελοκαλλιέργεια, η οποία αποτελεί και την κύρια πλουτοπαραγωγική πηγή της.